Bağırsak ve/veya karın içerisindeki yağ dokularının karın duvarının zayıf noktalarından dışarıya doğru çıkmasıdır. En yaygın fıtık tipi kasık fıtıklarıdır. Sıklıkla erkeklerde oluşur.

BULGULARI NELERDİR?

En yaygın bulgusu kasıkta bir şişlik oluşumudur. Bazen ağrılı olabilir. Küçük fıtıklar dikkati çekmeyebilir. Ancak muayene bazen de tetkiklerle saptanabilir. Bu şişlik yatarken kaybolur. Bu nedenle sabahları fark edilemeyebilir.

Fıtıklar karın duvarının bu zayıf noktalarında sıkıştıkları ya da döndükleri zaman tehlikeli olabilirler. Bu strangulasyon(boğulma) olarak adlandırılır. Fıtık içerisinde giren bağırsak zarar görürse içeriği dışarıya çıkar ve gangren-peritonit gibi yaşamı tehdit edici sonuçları olabilir. Boğulma acil cerrahi gerektiren bir durumdur.

NASIL TANI KONUR ?

Genellikle basit bir muayene ile tanı konur. Nadire ultrason veya tomografi/MR gibi tetkikler istenebilir.

KARIN DUVARI FITIKLARI KAÇ ÇEŞİTTİR?

Kasık fıtıkları

  • İndirekt inguinal herni : Testislere giden kordonun içinden geçip çıkan tiptir. Genellikle çocuklarda, genç kişilerde ve yine sıklıkla erkekler de görülür.
  • Tipik olarak skrotum(torbaların) içinde bulunur.
  • Dogumsal olabilir.
  • Tedavisi cerrahidir. Doğumsal olduğunda hemen doğum sonrası onarılabildiği gibi, bazı cerrahlar iki yaşına kadar beklemeyi tercih edebilir.
  • Direkt inguinal herni: Kasıkta kordonun hemen yanındaki zayıf bir noktadan çıkar. Sıklıkla orta ve ileri yaşlı kişilerde görülür.
  • Sıklıkla her iki taraftan birden olur.
  • Şişmanlık, sıkı fiziksel aktivite oluşumuna katkısı vardır.
  • Sigara içimi, kronik kabızlık, kronik prostat varlığı ve kronik öksürük oluşumuna katkıda bulunur.
  • Muayenerde hemen kordonun yanında hissedilir.
  • Bu tip fıtıklarda da cerrahi standart tedavidir.
  • İleri yaşlı kişilerde ameliyat kararı doktor ve hastayla beraber alınabilir.
  • Femoral fıtıklar : Nadir görülürler. Orta yaş ve üstü kadınlarda özellikle de çok doğum yapmış olanlarında sıklıkla oluşur. Kasık bölgesinde bacak damarlarının hemen yanındaki açıklıktan kaynaklanır. Bu fıtıklarda boğulma riski daha fazladır.

Daha az sıklıkla karşılaşılan fıtıklar

  • Göbek fıtığı: Göbek deliği üzerinden gelişen fıtıktır. Özellikle kilolu bayanlarda görülür. Çok küçük olabildiği gibi zaman içerisinde çok büyüyebilir.
  • Ameliyat(kesi yeri) yeri fıtıkları: Geçirilmiş karın ameliyatları sonrası ortaya çıkan fıtıklardır. Bu fıtıklar da çok küçük ya da çok büyük olabilir. Bazen bu fıtıkların onarılması komplike teknikleri gerektirebilir.
  • Karının değişik zayıf noktalarında ortaya çıkan ve çok nadir görülen Spigelian herni, obturator herni gibi fıtık tipleri de mevcuttur.

TEDAVİ

Fıtıkların tedavisi ameliyattır. Boğulmadıkça acil ameliyat edilmez. Bilinmesi gereken iki önemli nokta fıtıkların kendi kendine iyileşmeyeceği ve zaman içerisinde büyüyerek ağrıya neden olabilecekleridir. Günümüzde en yaygın onarım şekli bu zayıf bölgenin bu ameliyatlar için özel üretilmiş yamalarla sağlamlaştırılmasıdır. Ameliyat lokal, spinal(belden aşağının uyuşturulması) veya genel anestezi altında yapılabilir.

Ameliyat tipleri

Günümüzde fıtık ameliyatları değişik yöntemlerle yapılabilmektedir. Yöntem konusunda doktorunuza danışabilirsiniz.

  • Klasik yöntemler: Bu yöntemlerde fıtık üzerinden yaklaşık olarak 10 cm’ lik bir kesi yapılarak dışarıya çıkan içerik karına itilir ve bu zayıf nokta tamir edilir. Günümüzde ameliyat sonrası nüks oranlarını düşürmek amacıyla yaygın olarak bu bölgenin yamayla takviye edilmesi tercih edilmektedir.
  • Laproskopik(kapalı) yöntemler: Bu yöntemde fıtığın uzağından yaklaşık 1-1.5 cm’lik üç adet delik açılarak kamera ve bu iş için özel üretilmiş aletler kullanılarak yapılır. Her iki tarafta fıtık olduğunda bile başka bir delik açılmasına gerek kalmaz. Yöntem genellikle genel anestezi altında yapılır.

Avantaj-dezavantajları

Avantajları

  • Küçük kesilerle çalışılması özellikle iki taraflı fıtıklarda daha az ağrı, daha erken işe dönüş gibi avantajlara neden olur.
  • Yamanın içerden konması mekanik olarak daha iyi yerleşmesini sağlar.
  • Yamanın iç taraftan konması kasık kanalındaki hassas sinirlerin hasar görme olasılığını azaltır.

Nüks fıtıklarda da kapalı yöntemler yararlıdır. İlk ameliyatı açık olan hastalarda aynı kesi üzerinden çalışmak zordur ve komplikasyon riskini arttırır. Fıtığa içerden yaklaşmak henüz etkilenmemiş bir bölgeden yaklaşma kolaylığı sağlar ve açık cerrahiden daha kolay ve daha az ağrılıdır.

Muhtemel dezavantajları

  • Ameliyat süresi açık ameliyatlardan biraz daha uzun sürebilir. Ancak bu süre deneyim arttıkça azalacaktır.
  • Çok nadir durumlarda yamaya karşı reaksiyon geliştiğinde yamayı çıkarmak zor olabilir.
  • Kullanılan malzemeler nedeniyle biraz daha pahalı bir ameliyattır.