Endoskopi Nedir?

ENDOSKOPİ NEDİR (GASTROSKOPİ-KOLONOSKOPİ)?

Tanım olarak endoskopi organların iç kısmının ya da vücut boşluklarının bir özel tüp şeklindeki aletle kontrol edilmesi anlamına gelir. Günümüzün modern endoskopları ince, esnek, kıvrılabilir ve görüntüyü bir televizyon ekranına aktarabilmektedir. Endoskop üzerinde var olan değişik kanallar aracılığıyla biyopsi almak, polip çıkarmak, kanamayı durdurmak ve bazı tanısal-tedavi sel işlemleri yapmak mümkün olmaktadır. Bu işlemleri fotoğrafa ve-veya videoya kayıt etmek mümkündür.

Üst Sindirim Sistemi Endoskopisi (özefagogastroduodenoskopi) yemek borusu, mide ve on iki parmak bağırsağının direkt incelenmesini sağlar. Karın üst bölümünün ağrılarında, hazımsızlık, bulantı, kusma, yanma, ekşime, yemek yemede güçlük, kanama, ülser şüphesi, kanser olasılığı ve yutma güçlüğü gibi sorunların incelenmesinde ilaçlı röntgen incelemesinden daha yararlıdır.

İnceleme esnasında ağız içini uyuşturmak amaçlı lokal anestetik ve hafif bir uyku getirici ilaçlar kullanılabilir. Endoskopun ucu ağız içerisinden yemek borusuna ilerletilir, sonra sırasıyla mide ve on iki parmak bağırsağı incelenir. Özellikle özefajit, gastrit veya ülser gibi durumlarda sadece görmek tanı için yeterli olacaktır. Ancak şüpheli durumlarda doku örneği(biyopsi) alınabilir. Tedavi edici girişimler(polip çıkarılması, yabancı cisimlerin alınması, kanamanın durdurulması, darlıkların genişletilmesi ve bazen de tıkanmaya neden olan bir tümörün içine stent adı verilen özel tüplerin yerleştirilmesi gibi girişimler yapılabilir.

İşlem yaklaşık 10-20 dakika kadar sürer. Ancak işlemin yapılacağı alana alınış, damar yolu açılması ve işlem sonrası bir süre gözleme ihtiyacı gibi nedenlerle bu süre uzayabilir. İşlem için özel bir hazırlığa gerek yoktur. Sekiz saat öncesi katı veya sıvı gıda alınmamalıdır. İşlem sonrası evinize dönerken yanınızda birinin olmasında yarar vardır. Aynı gün içinde araç kullanmanız önerilmez. Endoskopi den 1-2 saat sonra gıda ve varsa ilaçlarınız alabilirsiniz. Eğer kan sulandırıcı, kanamayı uzatıcı bir ilaç alıyorsanız bunu işlemi yapan doktorunuza bildirmeniz gerekir. Endoskopi genel olarak oldukça güvenli bir işlemdir. Kanama, enfeksiyon veya organ yaralanması gibi komplikasyonlar çok nadirdir.

Alt sindirim kanalı endoskopisi(kolonoskopi) tüm kalın bağırsağın esnek kıvrılabilir bir aletle incelenmesidir. Kolonoskopi poliplerin(kansere dönüşme potansiyelleri vardır) saptanması, dışkılama alışkanlığında değişiklik yakınmasının araştırılmasında ve dışkıda kan olmasının nedenlerini saptamada en uygun yöntemdir. Bu yöntem aynı zamanda inflamasyon, ülser, divertikülozis, anormal doku büyümeleri, kanama bölgesinin saptanmasını da mümkün kılar. Aynı zamanda bu yöntemle polipler çıkarılabilir, doku örneği alınabilir ve kanama kontrol edilebilir.

Bu işlem öncesinde hafif uyutucu ve yatıştırıcı ilaçlar yapılır. Kolonoskopi rahatsız edici bir işlem olarak düşünülmesine karşın yapılan uyutucu ilaçlar ile bu rahatsızlık ve ağrı hissedilmez.

İyi bir muayene için kalın barsak mutlaka temiz ve olabildiğince boş olmalıdır. İşlem öncesi 1-2 gün sulu gıdalar alınmalıdır ve kalın barsak temizleyici ajanlar kullanılması gerekir. İşlem genellikle 20-40 dakika sürer. İşlem öncesi yatıştırıcı ve uyutucu ilaç verilmesi için damar yolu açılır. İşlem sonrası işlemin yapıldığı merkezde 2-3 saat kalma gerekecektir. Bu işlem sonrası da eve dönmek için yalnız gelmemeniz ve o gün araç kullanmamanız önerilir.

Kolonoskopi güvenilir bir işlemdir. Kanama, enfeksiyon veya organlarda hasar oluşumu oldukça nadirdir.

Kolon kanserleri önce polip olarak başladığından bu poliplerin saptanması çok önemlidir. Kolonoskopi ile bu poliplerin kanser gelişimini önleyecektir. Bu nedenle tüm erkek ve kadınların 50 yaş üzerinde mutlaka kolonoskopi yaptırmaları önerilir.

Kolonoskopinin tipik endikasyonları :

• Makattan kanama
• Dışkılama alışkanlığında değişiklik
• Karın ağrısı
• Açıklanamayan kansızlık
• Ailede kolon kanseri varlığı
• 50 yaş üzeri rutin kontrol